Της Εύης Καζάκη
Νέα έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τους φοιτητές του τμήματος
Ψυχολογίας του Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου αναφέρει ότι η
συντριπτική πλειοψηφία των νέων (16–25 ετών) τείνουν να
αμφισβητούν όσα βλέπουν και ακούν σε καθημερινή βάση. Έτσι
γεννάται –ορθώς– το ερώτημα: Από πού πηγάζει αυτή η τάση και ποια
είναι τα όρια της; Η αμφισβήτηση αποτελεί μεν χαρακτηριστικό της
νεότητας, ωστόσο έχει και βαθύτερα αίτια στη σύγχρονη εποχή. Το
μόνο σίγουρο είναι ότι η διαρκής αμφιβολία μπορεί να αποβεί
ευεργετική τόσο για το άτομο όσο και για την κοινωνία.
Αρχικά, είναι σημαντικό να τονίσουμε πως ο νέος αμφισβητεί
επιλεκτικά όσα ο ίδιος δεν θεώρει σωστά. Κατά κύριο λόγο ο σύγχρονος
νέος αμφιβάλει για τα κοινωνικά πρότυπα και της αντιλήψεις της
εποχής. Αισθάνεται ότι ορισμένα από τα ήθη και τα στερεότυπα του
παρελθόντος δεν έχουν θέση στην κοινωνία του μέλλοντος, καθώς είναι
απαρχαιωμένα και απόλυτα. Από μία τέτοια αμφισβήτηση έφτασε η
άλλοτε περιθωριοποιημένη Ελληνίδα να αναλαμβάνει σήμερα θέσεις
ισχύος και αξιώματα, όπως αυτό της Προέδρου της Δημοκρατίας. Με το
ίδιο σκεπτικό ο νέος αμφισβητεί και την κοινωνική οργάνωση.Ο
φέρελπις και ακριβοδίκαιος νέος αρνείται να αποδεχτεί ότι
συνάνθρωποι του μένουν άπραγοι, όταν οικογένειες μαστίζονται από τη
φτώχεια· οργίζεται όταν του απαγορεύεται η κοινωνική κινητικότητα.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αμφισβητεί τον τρόπο λειτουργιάς της
κοινωνίας και να μάχεται για μία αλλαγή.
Σαφώς, η συμπεριφορά αυτή – όταν γίνεται σε λογικά πλαίσια–
επιδρά θετικά για τον νέο που σταδιακά σφυρηλατεί την
προσωπικότητα του, αλλά και για την κοινωνία που χρειάζεται μία
αλλαγή, μία πρόοδο.
Σε προσωπικό επίπεδο η αμφισβήτηση συντελεί στην πνευματική
ολοκλήρωση και την αυτοπραγμάτωση του νέου. Μέσω της αμφιβολίας
του και των ερωτημάτων που θέτει ανακαλύπτει τις άγνωστες πτυχές
του εαυτού του, αντιλαμβάνεται ποιος πραγματικά είναι, τι
αντιπροσωπεύει, για τι μάχεται. Η προσπάθεια του να αλλάξει τον
κόσμο, να απαντήσει στα αμέτρητα ερωτήματα που τον βασανίζουν
οδηγεί και σε μία εσωτερική αλλαγή, μια προσωπική εξέλιξη. Από έναν
μπερδεμένο νέο μετασχηματίζεται σε έναν σίγουρο και φιλόδοξο
άνθρωπο με ιδανικά.
Βέβαια, η εσωτερική αλλαγή συνεισφέρει και στην κοινωνική εξέλιξη
και ευημερία. Καθετί νοσηρό, κάθε αρχέτυπο που κρατά στάσιμη την
ανθρωπότητα μπορεί πλέον να αλλάξει. Έτσι, δημιουργούνται νέα ήθη,
νέες αντιλήψεις, νέες συνθήκες που ικανοποιούν τις ανάγκες των
πολλών και σέβονται τους λίγους. Μέσω της αμφισβήτησης και του
διαλόγου ανθίζει η ποικιλομορφία και ενισχύεται το υπέρτατο αγαθό
της Δημοκρατίας.
Εν κατακλείδι, ο νέος έχει την ανάγκη να αμφισβητεί, καθώς μόνο έτσι
συντελείται η εξέλιξη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θέτει όρια και να
πράττει με γνώμονα τη λογική και το κοινό καλό.
Σκίτσο: Μαργαρίτα Μαυροπούλου