του Γιάννη Κατσένη
Η ανεξιθρησκία είναι μία λέξη γνωστή σχεδόν σε όλους μας. Έχει αναγνωριστεί ως ανθρώπινο δικαίωμα από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και κάθε κράτος έχει νόμους που την υποστηρίζουν. Ποια είναι όμως η σημασία του όρου ανεξιθρησκία και κατά πόσο γίνεται σεβαστός από την κοινωνία, το κράτος και την εκκλησία;
Ως ανεξιθρησκία ορίζεται η αναγνώριση και ανοχή του δικαιώματος του κάθε ανθρώπου είτε να πιστεύει σε όποια θρησκεία επιθυμεί και να θρησκεύεται ελεύθερα, κατά το δόγμα του, χωρίς περιορισμούς, είτε ακόμα και να μη πιστεύει σε καμία. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά δικαιώματα του ατόμου, διότι η θρησκευτική άσκηση και πίστη -εάν πραγματοποιείται σωστά- οδηγεί στην πνευματική και ψυχική διαύγεια, καθώς και στη βαθύτερη γνώση του εαυτού. Ο όρος αυτός παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στους αρχαίους χρόνους, αφού, για παράδειγμα, στην αρχαία Αθήνα υπήρχε ένας βωμός για τους άγνωστους θεούς, όπου ο κάθε άνθρωπος είχε τη δυνατότητα να προσφέρει θυσίες στους θεούς τους οποίους πίστευε. Ένα παρόμοιο φαινόμενο υπήρχε και στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.
Δυστυχώς το δικαίωμα της ανεξιθρησκίας δεν ήταν πάντα υπαρκτό. Έχουν γίνει τρομερά εγκλήματα κατά της ελεύθερης θρησκευτικής πίστης στο παρελθόν. Σημαντικό παράδειγμα αποτελεί ο διωγμός των Εβραίων και των Μουσουλμάνων από την Ισπανία το 1478 από τη βασίλισσα Ισαβέλλα και τον βασιλιά Φερδινάνδο. Οι συγκεκριμένοι μονάρχες απέβλεπαν σε μία υποτιθέμενη «θρησκευτική κάθαρση» και διέπραξαν τρομερά βασανιστήρια στο όνομα του καθολικισμού, ενώ υποχρέωναν τους Εβραίους και τους Μουσουλμάνους είτε να αλλαξοπιστήσουν, είτε να εξοριστούν μόνιμα από την Ισπανία αφήνοντας πίσω τα σπίτια, τις περιουσίες και τους ανθρώπους τους.
Ο θρησκευτικός ρατσισμός επιβιώνει και στις μέρες μας. Πώς είναι δυνατό να υπάρχει ανεξιθρησκία, εάν ένα κράτος έχει εθνικό θρήσκευμα; Στην προκειμένη περίπτωση, την Ορθοδοξία. Δεν γίνεται να διαφωνήσει κανείς με στατιστικά δεδομένα, αφού το μεγαλύτερο θρησκευόμενο κομμάτι του πληθυσμού είναι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Ωστόσο, υπάρχουν και μεγάλες κοινότητες Μουσουλμάνων στην Θράκη. Παρόλο που η συνύπαρξη τους είναι ειρηνική, έχουν σημειωθεί και περιστατικά ρατσισμού.
Το πρόβλημα ξεκινά από το εκπαιδευτικό σύστημα. Ζούμε σε μια χώρα η οποία δέχεται έναν υπερβολικό αριθμό προσφύγων καθημερινά. Είναι αναγκαίο να σεβόμαστε τα δικαιώματα τους, αν επιθυμούμε ειρηνική συνύπαρξη. Τα σχολεία πρέπει να κινητοποιηθούν. Το μάθημα των Θρησκευτικών χαραμίζεται άδικα, αφού επικεντρώνεται αποκλειστικά στην εκμάθηση των αρχών του χριστιανισμού. Η ίδια η Εκκλησία υποστηρίζει πως ανέχεται τους αλλόθρησκους, ενώ στην πραγματικότητα ορισμένες ενέργειές της αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο.
Βέβαια, δεν είναι σωστό να παρουσιάζει κανείς μόνο τοπικά περιστατικά. Δεν χρειάζεται να κοιτάξουμε πολύ μακριά, για να διαπιστώσουμε ότι σε πολλές χώρες τα φαινόμενα του θρησκευτικού ρατσισμού είναι και πιο έντονα και πολυπληθέστερα. Ο βιασμός της θρησκευτικής συνείδησης γίνεται σε άλλες χώρες, όπως στην Τουρκία, με πολύ χειρότερο τρόπο.
Εν κατακλείδι, θεωρώ πως η κοινωνία μας, παρόλο που θεωρείται σύγχρονη και ανεκτική, αδυνατεί να σεβαστεί ένα από τα πιο βασικά δικαιώματα του ατόμου. Αδυνατεί να εξασφαλίσει στα μέλη της τη θρησκευτική ελευθερία.
Σχέδιο: Νικολίνα Λαζαρίδου
Comments