Βιβλίο: οφέλη και πραγματικότητα

του Γιάννη Κατσένη

Όλοι γνωρίζουμε ότι το βιβλίο έχει πολλά οφέλη στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των νέων αλλά και όχι μόνο στον τομέα αυτό. Ο διάλογος για την αξία του βιβλίου παραμένει πάντα επίκαιρος και οι προβληματισμοί που εγείρονται για τους λόγους απομάκρυνσης των νέων από αυτό είναι πολλοί. Ζούμε στην εποχή της εικόνας, μιας εικόνας η οποία ασκεί τεράστια επιρροή στους νέους. Επιπρόσθετα, το διαδίκτυο είναι πλέον η κυρίαρχη πηγή ενημέρωσης την οποία οι νέοι ξέρουν να χειρίζονται με ευκολία. Η έτοιμη εικόνα κατέχει σημαντικό πλεονέκτημα σε σχέση με το βιβλίο, το οποίο απαιτεί την ενεργοποίηση της φαντασίας και γενικότερα ένα υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο. Στα μάτια ενός νέου ανθρώπου η εικόνα είναι πιο ζωντανή, παραστατική και συνολικά πιο αρεστή ως εναλλακτικός τρόπος για να περάσει τον ελεύθερο του χρόνο, ενώ το βιβλίο είναι κάτι που απαιτεί πιο αργούς ρυθμούς και μοιάζει βαρετό. Ωστόσο, το «παραδοσιακό» βιβλίο συμβάλλει θετικά στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των νέων. Αποτελεί αστείρευτη δεξαμενή γνώσεων και αποσαφηνίζει θέματα, ενώ ταυτόχρονα διαπλάθει το ήθος. Ο νέος αποκτά ευρύτητα πνεύματος για μια πληθώρα ζητημάτων και αντιλήψεων και μέσω αυτής της αποδοχής διδάσκεται τον σεβασμό. Επίσης, περισσότερο από την εικόνα, το βιβλίο διευρύνει τους γνωστικούς ορίζοντες και καλλιεργεί τη φαντασία. Εξασκεί τον εγκέφαλο, ακριβώς επειδή η ανάγνωση απαιτεί ένα υψηλότερο γνωστικό επίπεδο και νοητική συγκέντρωση. Είναι φανερό πως υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που απομακρύνουν τους νέους από το να διαβάσουν ένα βιβλίο. Τα οφέλη, όμως, του βιβλίου είναι τόσο σημαντικά που δεν είναι δυνατό να μην αξιοποιηθούν. Παρόλο που το διαδίκτυο και η οθόνη είναι περισσότερο οικεία για τους νέους, υπάρχει περιθώριο βελτίωσης αυτής της στάσης. Ο στόχος είναι η καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας κι είναι ένας στόχος εφικτός.