Χιλιοστά για χιλιόμετρα

της Παρασκευής Καλούση

Η αφορμή μια άσκηση στο μάθημα της Λογοτεχνίας. Ένα ποίημα του Χατζόπουλου με τον τίτλο «Ασ’ τη βάρκα...» ήταν η πρόκληση για τον προβληματισμό.

Στους στίχους του παρουσιάζεται μια εικόνα της φύσης για να προσδιοριστεί το πώς η μοίρα επηρεάζει την πορεία στη ζωή του ανθρώπου, όπως ο αέρας και τα κύματα οδηγούν μια βάρκα. Αυτά είναι στοιχεία που ο άνθρωπος δεν μπορεί να ελέγξει. Μπορεί να τα προβλέψει ή να τα αποτρέψει απ’ το να τον εμποδίσουν αλλά σε καμία περίπτωση δεν γίνεται, λόγου χάριν, να δαμάσει τα κύματα. Για τον ποιητή το άτομο είναι προτιμότερο να αφήνει τη βάρκα του να τον προχωρήσει στη ζωή του, χωρίς να μπλέκεται μάταια με το πώς, το πότε, το γιατί.

Είναι όμως αυτή η στάση ζωής είναι κάτι που θα έπρεπε κάποιος να ακολουθήσει; Ο άνθρωπος, ως ανώτερο ον στο ζωικό βασίλειο, έχει την ικανότητα να διαμορφώνει το περιβάλλον γύρω του στις δικές του ανάγκες (είτε με καλό είτε με κακό τρόπο) λόγω των ιδιοτήτων του. Φυσικά οι άνθρωποι δεν είναι ικανοί να καταφέρουν τα πάντα· δεν μπορούμε να πετάξουμε αυτόνομα, όμως μπορούμε να πετάξουμε με την βοήθεια τρίτων παραγόντων. Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι δούλεψαν, ερεύνησαν και αναρωτήθηκαν για το πώς, το τι, το γιατί και τα λοιπά. Δεν άφησαν την μοίρα τους να τους οδηγήσει όπου ήθελε εκείνη αλλά εργάστηκαν για να έχουν μία ζωή που οι ίδιοι θέλουν.

Οι περιορισμοί που μας θέτονται είναι ήδη αρκετοί· σε περίπτωση που αρχίσουμε να πιστεύουμε ότι η μοίρα και το πεπρωμένο είναι υπεύθυνα για την πορεία μας τότε θα γίνουμε άβουλοι αφήνοντάς τη να ξεδιπλωθεί μόνη της.

Το αν θα δω το μέλλον μου κάπου δεν σημαίνει ότι θα το αφήσω να με κυριεύσει, να με αρρωστήσει κρατώντας με σε έναν χώρο με όρια που μου έχει θέσει ο φόβος μου. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο πρέπει να ονειρευόμαστε πέρα από αυτό που είναι δυνατό. Κυνηγάς τα πολλά για να «πιάσεις» τα λίγα· χιλιοστά για χιλιόμετρα.